Kost en inwoning

Het personeel van het restaurant waar ik altijd kom, mijn stamtent, heeft naast salaris ook kost en inwoning. Met z'n vijven op een groot bed en de kost is niet zelden de restjes. De aangekoekte rijst onderuit de rijstkoker en snijresten van het vlees. Datgene dus wat de klanten niet kan worden voorgezet. Wel heel vaak als lekkernij visjes (van aquariumformaat, wordt de klanten trouwens ook niet voorgezet) en bijna onvermijdelijk morning-glory als groente.
Meestal ben ik daar wel rond het middaguur en mag ik meeeten. Als goede Nederlander sla ik iets dat gratis is natuurlijk niet gauw af. Een gegeven paard mag je per slot niet in de bek kijken. Maar ondanks dat ze mij dan ook nog de betere rijst geven, laat ik het meestal maar bij een beleefde kom. Niet zozeer omdat het niet lekker is, maar vooral de visjes is nog een hele kunst om te eten. Al eens geprobeerd een vis van vijf centimeter met stokjes te fileren? En dan is het ook nog op Vietnamees niveau pittig.

Naast de eigenaren en af en toe een paar familieleden werken er nog een vrouw en vier meisjes van zestien tot achttien jaar. Ze werken zeven dagen per week. 's Ochtends gaat het restaurant om 7 uur open en het sluit om 9.30 's avonds, tenminste als er dan niet nog klanten binnenkomen. Het werk is natuurlijk voornamelijk rond de etenstijden en bij ons zou het zeker met de helft van de mensen worden gedaan. Dus echt hard werken is het niet. Door de lage salarissen hebben ze vaak een overdaad aan personeel. Maar ze zijn er de hele dag en als er een klant binnenkomt, gaan ze aan het werk. De meisjes komen allemaal uit Quang Tri, een provincie 60 km ten noorden van Hue. De jeugd uit Hue wil al niet meer zo werken. Die willen een werkdag van acht uur. Nog wel zeven dagen per week hoor, voor vrije weekeinden moet je bij de overheid werken.
Voor de meisjes uit Quang Tri is dat niet een echte optie, want dan moeten ze ergens woonruimte huren. Nu geven ze zo goed als niets uit en gaat alles naar de familie.
Als je arm bent, is het heel moeilijk daar aan te ontkomen. Ik ken hier al een paar jaar twee jonge vrouwen, die beide in het zelfde hotel werken. Een heeft een hele familie zo arm als kerkratten. Ik denk dat zij de enige is die een vast inkomen heeft. De ander woont op zichzelf en hoeft duidelijk niet voor een familie te zorgen. Zo heeft zij een eigen laptop en dat is hier in tegenstelling tot in Nederland voor velen een onbereikbaar luxe-artikel. Ook een internetaansluiting van drie euro per maand is duur.

De receptionistes van mijn hotel werken maar acht uur per dag, maar ook zij krijgen eten van de baas. Ondanks dat de eigenaar nog een restaurant in de zelfde straat heeft, komt dat niet uit eigen keuken. Een "cateraar" levert deze maaltijden. Uit het eigen restaurant zal wel veel te duur zijn.
Volgens mij is het personeel van mijn stamtent ondanks de aangekoekte rijst beter af. De cateraar-maaltijden zien er uit als het goedkoopste dat er te krijgen is. Smaken doet het ook niet. Kan het weten, want ik mocht hier ook al eens meeeten, was een maaltijd over. Het is volgens mij nog riskant eten ook. Fabrieken hebben het al gepresteerd om het voltallige personeel ziek te krijgen van de verstrekte maaltijd.

Ik leef wel goedkoop hè. Mijn geld gaat op aan andere zaken. Ik heb het personeel en de familie van het restaurant op een uitje naar het zwembad getrakteerd. Het restaurant werd voor een middag gesloten. Dan blijkt de familie nog een stuk groter dan gedacht. Met zijn eenentwintigen in een gehuurde (twintig euro) bus naar Thanh Tan, veertig kilometer van Hue. Daar zijn natuurlijke hete bronnen. Er is daar een uitgebreid complex met naast de hete baden, onder meer een golfslagbad en tubes. Allemaal niet echt imposant, maar best goed voor een leuke dag. Wel duur, een kaartje kost 3 euro. Dan heb je trouwens nog niet eens toegang tot het hele complex. Er is ook nog een luxer gedeelte, maar dat is bijna twee keer zo duur. Doordeweeks is er al bijna niemand, laat staan in het luxe deel. Wat er aan dat aparte gedeelte zo luxe is weet ik niet. Een paar jaar geleden was het gehele park nog toegankelijk, daardoor weet ik dat daar nog twee kleine zwembaden zijn. Wellicht is het enkel een afscheiding van het plebs en kun je worden bediend op je ligstoel. Hoef je niet je meegebrachte picknick op een uitgespreide mat te nuttigen. Wij hadden ribbetjes.
Bij het gedeelte met de hete baden staat een waarschuwingsbord. Langzaam opbouwen naar de hetere delen, er niet te lang in blijven, eruit als je duizelig wordt. Ook staat er kinderen, bejaarden en dronkaards enkel onder begeleiding. Staat er echt.

Het geheel ligt in de middle of nowhere. Slechts bereikbaar over een slechte landweg. Ze zijn wel bezig een betere weg aan te leggen, maar dat is een meerjarenproject. Het heeft duidelijk geen prioriteit, twee jaar geleden waren ze er ook al mee bezig.
De weg wordt hier niet afgezet voor vernieuwing of onderhoud. Meestal is er ook geen omleiding, of die gaat door de blubber naast de weg in aanleg. Het wegdek houdt ineens op en je rijdt dan midden door het werk. Wel oppassen voor de wals. En doorrijden, anders blijf je steken in het net gestorte weggedeelte.
Op het gedeelte dat wel gereed is, kun je ook niet hard rijden. Een dergelijk mooi stuk egaal asfalt is ideaal om rijst, of brandhout, of wat dan ook, op te drogen. Dat ligt dan uitgeharkt aan de wegkanten en het is hier de gewoonste zaak van de wereld. Het verkeer rijdt er braaf langs. Riet wordt midden op de weg uitgespreid. Dan is het juist de bedoeling, dat er overheen wordt gereden. Ik neem aan om de vezels soepel te maken.