Eerste klas reizen

Langzamerhand spreek ik iets Vietnamees, heel iets hoor, en wordt het nog begrepen ook. Het ligt er dan wel aan wie. De meeste begrijpen mij wel, maar bij sommigen kan ik het tien keer herhalen, maar dat help dan nog niets. Zoals de serveerster in een restaurant waar ik regelmatig kom. Ze is bovenmatig enthousiast in hulpvaardigheid, maar verstaan doet ze mij niet. Terwijl het toch voor de hand ligt in welke hoek ze het moet zoeken (de menukaart). Haar baas zit vijf meter verderop en heeft het daar wel verstaan.
Ze werkt er nog niet lang, maar zoals gezegd, ze doet wel vreselijk haar best. Klaarblijkelijk is haar verteld, dat je die buitenlandse (Lipton) thee, die ik nog nooit een Vietnamees heb zien drinken, moet serveren met een schijfje sinasappel, zoethout en gember. Dat zit dus allemaal in mijn thee. Trouwens geen suiker, maar wel een schaaltje zout, wat gelukkig nog niet in de thee zit. Nadat ik de extra's uit de thee heb gevist en haar vraag wat ik nu in hemelsnaam met het zout moet, raakt ze helemaal in de war. Haar baas, die nog steeds als altijd achter in de zaak zit, gaat zich er dan natuurlijk ook mee bemoeien. Daarna gaat ze duidelijk triest haar andere taak weer doen. Voor de zaak zitten naast de menukaart, om potentiële klanten van dienst te zijn. Dan voel ik mij ook weer hartstikke schuldig, ze bedoelt het zo goed. Gelukkig lacht ze weer na vijf minuten.

De meeste restaurants doen in meer of mindere mate aan het naar binnen lokken van klanten. Meestal deels als de serveerster binnen niets te doen heeft. Dan naar buiten en voorbijgangers aanspreken. "Hello, have a look at the menu" Of, wat passiever, zodra iemand naar de buitenstaande menukaart kijkt, er naar toe om van advies te kunnen dienen. Een groot en luxe restaurant zit wat uit het zicht. Daar zit dan de hele dag iemand buiten achter een tafeltje met het menu. Het lijkt mij een stomvervelend baantje en valt in de categorie; personeel is goedkoop.

Laatst genoemde restaurant heeft ook een zaal speciaal voor bruiloften. In de tijd dat ik er was, twee drie bruiloften per week. Deze zit duidelijk zichtbaar aan de straat, terwijl het restaurant onzichtbaar daarachter ligt. Het lijkt logisch dit om te draaien. Maar, zo is mij uitgelegd, Vietnamezen laten graag zien, dat ze zich een dure bruiloft kunnen veroorloven. En de bruiloften in die zaal zijn van de dure soort. Het doel wordt bereikt, voorbijgangers stoppen massaal om te kijken. Blijkbaar wordt met een paar bruiloften per week voldoende verdiend en weegt dat op tegen het vaak lege restaurant.

In een klein restaurantje, waar ik nog wel eens 's middags heen ga vanwege de lekkere fruitsalade, zijn de serveersters van de ochtendploeg al vertrokken en is de wisseling van de wacht nog niet gearriveerd. Kokkie moet zolang maar even oppassen. Dat is niet zo erg, aangezien er naast mij enkel nog een andere vaste klant is.
Er komen echter nieuwe klanten binnen en kokkie spreekt geen Engels. Ze begint duidelijk te stressen en gaat de nieuwkomers niet helpen. Die vertrekken na vijf minuten maar weer van arrenmoede.

Als je ergens op de rustige momenten komt en de baas is weg, dan is meestal ook de kas weg. Niet ongebruikelijk is, dat de broekzak van de baas de kassa is. De serveerster heeft dan geen stuiver wisselgeld. Dat komt dan uit de eigen portemonnee, of, indien meer dan de stuiver, er moet worden gewisseld bij een van de buren.

Afgelopen maandag ben ik uit Hue vertokken. Met de trein naar Nha Trang, een reis van twaalf uur. Ik reisde samen met twee Amerikanen die in Hue werken en een weekje vakantie hadden. Een van hun had de kaartjes gekocht. Gereserveerde plaatsen in een compartiment met vier bedden. De planning was eerst om op dinsdag te vertrekken, maar dan waren er geen slaapplaatsen beschikbaar. Daarom dus een dag eerder, tenminste dat dachten wij. Ik heb weer geleerd, dat het niet altijd verstandig is, om al te blind op een ander te vertouwen. De avond voor vertrek liet ik het kaartje zien aan een Vietnamese kennis. Ze vroeg toen, of ik het wel zeker wist dat ik morgenochtend zou vertrekken. Er bleek een heel andere datum op het kaartje te staan.
Ik had een enkele reis, de beide Amerikanen een retour. De vertrekdatum lag voor hun zelfs na de terugreis.
De volgende ochtend maar ruim op tijd naar het station om te proberen de kaartjes om te boeken. Dat lukte met dien verstande, dat wij verdeeld werden over twee compartimenten en die dus moesten delen met anderen.

De slaapplaatsen is zeg maar de dure eerste klasse. Het kaartje koste mij ongeveer twintig euro. Het is best wel een comfortabele manier van reizen, zeker in vergelijking met de derde klasse. Volgens de meer ervaren Amerikaan, die dus de kaartjes had gekocht, is dat de hel. Luxe is die "eerste klasse" echter bepaald niet te noemen. Het is echt heel oude troep. Zie de foto's. De overheid investeert duidelijk liever in projecten met meer prestige. Zoals in zwaar verliesgevende regionale vliegvelden.

Gelukkig konden we dus alsnog vertrekken. En dat bleek maar net op tijd. De volgende dag stonden grote delen van Hue onder water. De rivier was buiten zijn oevers getreden. Onderweg zag ik vanuit trein dat grote delen van het land te kampen hadden met hoog water. In Nha Trang is alles goed, dat is dankzij een bergketen een andere klimaatzone.
Elke paar jaar is het hier wel raak en krijgen de mensen natte voeten. Het wordt tijd dat Willem-Alexander nog eens langs komt en het dan wat beter uitlegt dan bij de vorige twee bezoeken.
Het is toch wat onnavolgbaar, waarom ze er niet meer aan doen. Een dijkje hier of daar kan, lijkt mij, een hoop ellende voorkomen. Het zou ook helpen, als de beheerders van de waterkrachtcentrale zouden waarschuwen, wanneer ze de dam openen. Dan weet je tenminste van te voren, dat je morgen het water in huis hebt.

Het lijkt er aardig op dat de autoriteiten het investeren in een goede waterloop, niet de moeite waard vinden. De mensen zijn het per slot toch gewend en het reeds genoemde vliegveld staat vast beter op je blazoen. Kwestie van prioriteit stellen.
Maar laat ik niet te hoog van de toren blazen. Nederlandse bestuurders kunnen dat ook. Zoals de gemeente Apeldoorn, die met een klap geld het “vliegveld” Teuge overeind houdt. Of Deventer dat een stadskantoor van 67 miljoen wil bouwen, een heel ruime ton per werkplek, overschrijding van het budget nog niet meegerekend. Maar goed, wij houden desondanks onze voeten droog en hebben enkel de hoogste tarieven van Nederland voor een paspoort of rijbewijs.

Zojuist heb ik, probleemloos, khoai tay chien besteld. Aardappel vinger gebakken, oftewel patat frites.